ECO-DESİGN

                                                             ECO DESİGN

Daha iyi tasarım ile ürün ve servisin niteliğinin arttırırken, tüm yaşam döngüsü boyunca çevresel etkilerin azaltılmasıdır.
  

                                    “Ekolojik Tasarım (Yeşil Tasarım) Nedir?” 

Ekolojik tasarım nedir, bir diğer adı da “yeşil tasarım”? Ürünlerin, sistemlerin, süreçlerin yaşam döngüleri boyunca çevrelerine, doğaya, ekosistemlere hiçbir zarar vermeden uyum içerisinde entegre olabilecekleri tasarımlar bunlar. İnsana ve doğaya verilen zararın en aza indirilebilmesi birincil hedef; ama temel hedef aslında hiç zarar verilmemesi. Temel kuralları ; tasarruf etmek, tekrar kullanmak, dönüştürmek, yenilenebilir çevre dostu ve sağlıklı olana öncelik tanımak. 

Neden ekolojik tasarım önem taşımakta? Çünkü çevreye ve insana zararlı, enerjik malzeme ve üretim türlerini kullanmamak gerekiyor, kaynak israfını engellemek gerekiyor. Toprak, hava, su kirliliğini yaratacak çöp yığınlarını hiçbir zaman yaratmamak gerekiyor, tasarımlarımızın hep bu temel hedeflerle yapılması gerekmekte. Ekolojik Tasarım, ekolojik üretim, ekolojik malzeme kullanımı basit bir 4 bardaktan binalara, şehirlerin tasarımına kadar uzanan her alanda, her ölçekte çok büyük önem taşımaktadır. 

 Bugün bir üründen beklenen performans sadece o ürünün estetiği, formu, işlevselliği ile sınırlı değil, ekolojik tasarım objelerin işlevsel bütünlükleri ve tüm yaşam döngüsü içerisinde tasarlanmalarını, üretilmelerini ve kullanılmalarını gerektirmekte. Dolayısıyla tasarımcı da artık sürdürülebilirlik adına tüm üretim sürecini ve hatta davranış alışkanlıklarını değiştirebilecek kişi olmak zorunda. 

Ekolojik tasarım, yaşam döngüsü boyunca doğaya verilen zararların en aza indirilebilmesi, hatta hiç zarar verilmemesidir, bunu amaçlamaktır : bu da malzemelerin doğadan çıkartıldığı hammadde olarak elde edilmesinden başlayarak ürün haline getirilmesi, ürünün dağıtımı, kullanımı ve yararlı ömrünü tamamladıktan sonra tekrar geri dönüştürülerek yeniden yararlanılabilmesi aşamalarını içerecek şekilde bir yaşam döngüsü analizini gerektirmekte.Yani sadece ürünün hammadde olarak elde edilmesinden ürünün çöpe gidişine kadar ki o kısa bir yaşam döngüsü artık söz konusu değil.

 Beşikten beşiğe ekolojik tasarım anlayışına göre yaşam döngüsü ürünün doğum ve ölüm sınırları arası değil; yenilenen, tekrarlanan, yeniden yaşam döngüsüne kazandırılan ve böylece faydalı ömrünün uzatılması çerçevesinde ele alınmakta. Tasarımın doğa üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler yaşam döngüsü analizleriyle belirlenmekte.Böylece o tasarımın ekolojik ayak izi veya karbon ayak iziyle belirlenebilmekte. 

PENTAGRAM

                                              PENTAGRAM

Pentagram design group, 1972'de Alan Fletcher, Theo Crosby, Kenneth Grange ve Bob Gill tarafından kuruldu. Pentagram design group farklı alanlardan tasarımcıların bir arada çalıştığı bir yapı getirdi. Pentagram, oldukça düz bir kuruluştu. Herkesin hisseleri eşitti. CEO, menajer veya yönetici pozisyonunda kimse yoktu.
Bu eşitlik, her sene oluşuma yeni tasarımcıların davet edilmesiyle yenileniyordu. Tasarımcıların ne kadar süredir Pentagram'ın parçası olduğu bu eşitliği değiştirmiyordu. 1978'de Colin Forbes New York ofisini açtı. Daha sonra ise Londra ve Austin ofisleri de açıldı.
Pentagram, grafik tasarım, mimarlık, iç mekan eşyaları vb. alanlarda çalışmalar yürüttü. Boots, Tesco, 3Com, Tiffanny, Nike ve Timex gibi firmalar için ürün ve ambalaj tasarımı yaptılar. Ayrıca Citibank için kart tasarımları yaptılar. Mimarlık üzerine de önemli çalışmalar yaptılar. Harley-Davidson müzesinin mimarisini Pentagram grubu üstlenmişti. Günümüze kadar aktivitesini koruyan tasarım grubu 2005te Amerika'da meşhur "The Daily Show"un set tasarımını yapmıştır. Hala merkez binaları Manhattan'da 204 Fifth Avenue'da  bulunmaktadır.




  


Grafik dünyası Alan Fletcher ile ilk kez 1960’larda tanıştı. Tasarım sanatının “her şeyi kapsayacak” şekilde yeniden tanımlanması gerektiğine inanan ve nitelikli sanat ürünlerini gelişen pazarda satın alınmaya değer birer “ticari başarı”ya dönüştürmeyi hedefleyen Fletcher, ilk şirket deneyimi Fletcher/Forbes/Gill ile kısa sürede modern İngiliz tasarım endüstrisinin öncü isimlerinden biri haline geldi. Kurucu ortakları arasında yer aldığı Pentagram’ın 1970’lerdeki başarısı, onu grafik tasarımı alanında kıta Avrupa’sını aşan bir üne kavuşturdu. Klasik Avrupa geleneği ile Kuzey Amerika pop kültürünü harmanlayarak kendine has bir üslup yaratan; açık fikirliliği, doymak bilmez merakı, üretkenliği ve neşeli mizacıyla çevresinin takdirini kazanan Fletcher; üstlendiği onca ticari ortaklık ve projeye rağmen yaratıcı bağımsızlığını korumayı bilmiş, yarattıklarıyla “dünyaya bakmayı” hem keyifli hem de “karlı” hale getirmiştir.
      

ERGONOMİ DESİGN GRUPPEN

                                         ERGONOMİ DESİGN GRUPPEN

Kuruluşlara dışarıdan tasarım hizmeti veren bürolardan biri ve en eskisi 1976 yılında kurulan Ergonomi Design Gruppen adlı kuruluştur. Bu kuruluş 1960'larda kurulmuş olan Design Gruppen ve Ergonomi Design adlı iki tasarım bürosunun birleşmesinden doğmuştur. 14 kişiden oluşan tasarım stüdyosunun uğraş alanı ergonomik ilkelere dayanan, güvenilir, emniyetli ve verimli tasarım araştırmaları yapmak ve geliştirmektir.




Ergonomi Design Gruppen’in tasarladığı 
bebek yemek kabı ve kaşığı, Babybjörn
Maria Benktzon ve Sven-Eric Juhlin, 1988



1969 yılında Designgruppen kurumu kuruldu. Kurucuları daha önce AGA, ASEA ve IBM. İlk iş ortakları arasında müşteri olarak ESAB, Flygt, AGA ve The Cooperative Union vardı. 2 yıl sonra Henry Wahlforss ve Ergonomidesign Stockholm'de Tranaberg dışında bir eski tutkal fabrikasına taşındı. Ergonomidesign engelli eşyaları ve kullanıcı bazlı tasarım ürünleri üzeirnde uzmanlaştı. 1979'da iki kuruluş birleşerek Ergonomi Design Gruppen ismini aldı. 1 yıl sonra eski bir şapelin olduğu yere taşındı ve kuruluşun merkezi hala buradadır. 1970'lerin başlarıyla beraber Ergonomi design'a pek çok tasarımcı katıldı. Bunların ikisi Maria Benktzon ve Sven-Erik Juhlin bıçaklar ve testerelerin ergonomisi üzerine araştırmalar yaptı. Bu araştırma engelli insanların kullanacağı ürünlerin standardının yükselmesinde önemli rol oynadı. Bu araştırma Pfizer, Bahco, BabyBjörn gibi önemli şirketlerin ilgisini çekti. Çoğu ürün hala İsveç Ulusal Müzesi'nde sergilenmektedir.

Ergonomi Design Gruppen kurucularından 
Maria Benktzon ve Sven-Eric Juhlin, 1988

1980'lere doğru, Ergonomi Design Gruppen kullanıcı odaklı çalışmaya devam etti. Çevre çalışmalarına, sürdürülebirliğe ve sistematik kullanıcı araştırmasına ağırlık verdi.1990'da ekonominin iyi duruma gelmesiyle beraber Ergonomi Design Gruppen genç tasarımcılara şans verdi. Genç vizyonlarla beraber çalışmaları çeşitlilik kazandı. New York ve Şangay'da da şubelerini açan firma 2012'den bu yana Veryday ismiyle çalışmaya devam ediyor.Veryday bugünlerde 3M şirketi için kask, Pfizer için şırınga, Koenigsegg spor araba tasarımı ve Siemens için vantilatör tasarımı yapmakla beraber IF Product Design Award ve Red Dot Design Award gibi önemli tasarım yarışmalarından ödüller almıştır.

Memphis Grubu

                                            MEMPHİS GRUBU




1980’li yılların en önemli tasarım grubu hiç kuşkusuz Memphis’ti. Milan’da, Ettore Sottsass tarafından 1980 yılında radikal Studio Alchimia’dan ayrılmasından sonra başlatıldı. 
Ettore Sottsass, çevresine bir grup uluslararası mimar, mobilya, dokuma ve seramik tasarımcısını topladı. Bunlar arasında Andrea Branzi, Martine Bedin, George Sowden, Peter Shire, Michael Graves, Javier Mariscal, Michele de Lucchi ve Matteo Thun bulunuyordu.

Çalışmalarını ilk kez 1981 Milan Mobilya Fuarında sergilediler. Burada Memphis grubu, bazı eleştirmenler tarafından yavan bulunsa da başarı elde etti. Postmodernist bir grup olan Memphis çeşitli kaynaklardan —klasik mimariden 1950’li yılların değersiz sanatına kadar her şeyden— eklektik bir şekilde yararlandı. Göz alıcı ve çoğu kez şaşırtıcı renkler kullandılar ve nesnenin pratik kullanımından çok görünümü ve anlamı üzerine vurgu yaptılar. Tartışmacı bir girişim olarak başlayan şey büyük bir ticarî başarı kazandı. Ne var ki, Memphis Grubunun postmodernizmin aşırı yönlerini oluşturan fikirleri fazla kalıcı olamadı.
                                                                           




  

Stüdyo Alchimia

                                                                STÜDYO ALCHİMİA

Tasarım ve mimarlık stüdyosu Alchimia. Mimar Alessandro ve Milano'da Adriana Guerriro tarafından 1976 yılında kurulmuştur. 

 

Başlangıçta deneysel laboratuvar ve yaşam sergi alanı, üretilen ve sanat ürünleri gerektiği gibi satılan bir yer oluşturuldu. Alchimia grubunun önerisi ürünleri rafine yapmak geri dönüştürmek gerekirdi. Alchimia önde gelen üyeleri Andrea Branzi, Michele de Lucchi ve Ettore Sottsass idi. Dönemin en önemli düşünürleri ve gelecekteki yönetmen, Alessandro Mendini'nin yeniden tasarımı yayıldı. O topları, küçük flamalar tarafından sözde tasarım klasikleri taraflı yorumlanır bu nedenle işlevselci tasarımları istenilen radikal sorgulanmasında, grup postmodernizm de öncü oldu. "Bau.Haus 1" ve "2 Bau.Haus" olarak sunulan 1979 yılında ilk koleksiyonu. Ironik bir değersizleştirme Bauhaus mobilya ve dönem mobilyaları, plastik kaplama ve etkileyici bir tasarım ile orada sunuldu. Bir anti-faydacı odaklı kültür bilincinin ikonografi olarak - Sottsass mobilya o göstergebilim-sanat-tarihsel yorumlandığı olduğunu gösterdi 1980 Mendini sergisi Linz "Tasarım Forumu" tasarımı üzerine grup ile yer aldı. Onun nesneleri anıtlar benzersiz karakter olarak sahip olmalıdır. 1981 Sottsass stüdyo Alchimia ve Memphis kurdu.

Gibi önemli uluslararası tasarımcılar Alchimia grubu dünya çapında birçok sergiye geç 70s ve erken 80s yer aldı.

• Sanatçıların amacı tüketime yönelik ürünlerden çok sergilenecek parçalar tasarlamak ve üretmekti.
• Ucuz, kolay bulunabilir malzemelerle parlak renkli, dekoratif tasarımlar yaptılar.
• "İyi Tasarım" anlayışına karşı popüler kültürden ve kitschten esinlenilen, mizahi mobilyalar ürettiler.

   

 

Anti-Art Anti-Design

Anti-Art/Anti-Sanat/Karşı-Sanat

• Geleneksel sanat kavramlarına,

• Geleneksel sanata,

• Sanatçı kavramına,

• Geleneksel sanatsal standartlara,

• “Yüksek sanat” değerlendirmesine,

• Sanat piyasasına,

• Sanatta bireyciliğe,

• Sanatta globalliğe,

• Bir meslek olarak sanata,

• Sanatın toplum üzerinde baskı kurmasına,

• Sanat ile hayat arasındaki ayrıma karşı çıkar.

• Anti sanatçılar, sanat piyasasına karşı oldukları için, sanat eseri olarak satılamayacak ürünler verme yolunu seçer.

• Anti sanat zamanla sanat dünyası tarafından sanat olarak kabul gördü. Ama günümüzde de Duchamp’ın hazır objelerini sanat olarak kabul etmeyenler var. Bunlara ise anti-anti-sanatçılar deniyor.

• İlk anti sanat olarak kabul edilen Dadacılık, Avrupa çıkışlı bir akım olmasına ve 1916-1922 arasına tarihlenmiş olmasına rağmen, 1950’lerde ABD’de Neo Dada ile, 1960’lar ve sonrasında ise Happenings, Performans Sanatı ve Kavramsal Sanat ile etkileri çok uzun sürmüş bir akım/felsefedir.

            Anti-Design/Anti-Design/Karşı-Tasarım

Anti tasarım 1966 yılından sonra bir sanat hareketi olarak başlamıştır.

Anti-Tasarım Sanatçılar

Vico Magistretti (1966)

Gianfranco Frattini ve Livio 

Plastik tüp içerisinde kablolu ampülün dolaştığı formu belirsiz istenilen şekilde manipüle edilebilen esnek lamba.

Castiglioni (1969)

Enzo Mari (1969)

Çift taraflı kullanılabilir vazolar.

Piero Gilardi (1967)

Doğal bir nesne olan kayaların taklit edildiği oturma elemanlar(Poliüretandan yapılma).Kaya sert ve dayanıklıdır,bir oturma elemanınında rahat ve yumuşak olması gerekir

Ettore Sottsass (1966)

Kontraplaktan yapılmış dolaplar.

Paolo Lomazzi (1970)

Poliüretandan yapılıp deri ile kaplanmış beyzbol eldiveni görünümünde oturma elemanı.

Anti-Tasarım Stüdyoları

Superstudio

Adolfo Natalini ve Cristiano Toraldo di Francia tarafından 1966 yılında Floransa'da kurulmuştur.

Archizoom (Associati)

Andrea Branzi tarafından Floransa 1966 kurulmuştur.

Stüdyo Alchymia

1976 yılında Alessandro Guerriero tarafından kurulmuştur.

Memphis

1981 yılında Ettore Sottsass tarafından kurulmuştur.

Hochschule für gestaltung/ Ulm, Almanya

       Hochschule für gestaltung/ Ulm, Almanya

                    
















Otl Aicher (1922 – 1991) Alman bir grafik tasarımcısı. 1946 yılında Aicher Münih'teki Güzel Sanatlar Akademisi'nde heykel bölümünde okumaya başladı. 1953 yılında Inge Scholl ve Max Bill ile birlikte 1950'ler ve 1960'larda tasarım alanında Almanya'nın önde gelen eğitim merkezlerinden biri haline gelen Ulm Tasarım Okulu'nu (Hochschule für Gestaltung Ulm) kurdu ve burada dersler vermeye başladı.

                    Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra da, 1954 yıllarında Almanya’nın Ulm kentinde endüstri dizayn eğitimi yapılmak üzere bir, “Biçimlendirme Yüksek Okulu” (Hochschulefür Gestaltung) açılmıştır. Bu okulun yönetimine eski Bauhaus’un öğretim üyelerinden olan, Max Bill getirilmiştir (Eti, 1971: 72). Ulm Tasarım Yüksek Okulu, Bauhaus düşüncesinin üzerine pedagojik açıdan, tasarım eğitimine bilimselliği katmanın yanı sıra Alman endüstrisiyle yoğun bir ilişki içine de girmiştir (Celbiş, 2009: 177).

                         Bauhaus'da olduğu gibi öğrenciler ortak ve zorunlu ilk sene sonunda beş uzmanlık alanından birinde eğitimlerine devam ediyorlardı. Bauhaus gibi etkili bir Alman okulu olan UHG, sanat ve teknolojiye kendine özgü bir yaklaşım sergiliyordu. Öncelikle UHG, tasarımcının koordinasyon işlevini üstlendiği bir savaş sonrası endüstrisine doğmuştu. Tasarımcıdan, maksimum verimlilik sağlamak için uzmanlarla işbirliği yaparak üretimin en çeşitli ihtiyaçlarını ve kullanımı, malzeme verimliliğini ve kullanıcının kültürel tatminini koordine etmesi bekleniyordu. Oysa Bauhaus, Gropius'un kendi deyişiyle sanatçılarla işbirliği yaparak tasarımda ortak bir payda bulmaya ve bir "tasarım bilimi" geliştirmeye çalışıyordu (Westphal, 1991: 39). Bu sebeple UHG'de tasarım eğitimi, Bauhaus'un "yaparak öğrenme" düsturunun yeni bilimsel araştırma yöntemleri ve savaş sonrası endüstri ilişkilerini göz ardı ettiği varsayılarak artık sanat tabanlı bir pratik olarak ayrıntılandırılmamaya başlandıSonuç olarak, 27müfredat daha çok bilim dersleriyle desteklendi. Benzer bir şekilde, ortak temel tasarım programı da sistematik bir yaklaşım ile yeniden kurgulandı. Ders içeriği, görsel deneyler (simetri ve topoloji algı ve öğretilerine dayanan iki ve üç boyutlu çalışmalar), atölyeler (ahşap, metal, plastik, fotoğraf v.b.), sunum (desen, yazı, dil, serbest el v.b.) ve yöntembilim (mantığa giriş, matematik, kombinatorik ve topoloji) gibi konulardan oluşmaktaydı. Nitekim okulun farklı yaklaşımında yöntembilim ve işlevsellik önemli birer öge olarak karşımıza çıkar. Bunun yanında teori ve pratik, %50 gibi bir oranda müfredatta dengelenmiştir (Jacob, 1988: 228).